TEKST: NIELS SMITS / FOTOGRAFIE: RAOUL LIMPENS

Gravelen vanuit het Shimano Experience Center

Gravelen is hip. Zo hip zelfs dat een moderne tekstverwerker het woord weigert te herkennen. Gravel is een fietsdiscipline die misschien wel het dichtst bij de inheemse mens staat. Gravelen brengt je ‘back to the basics’, het geeft je fietsen zonder prestatiedruk en biedt je de hang naar avontuur waar je altijd naar op zoek bent. Alsof je weer dat kind bent dat onbezorgd en onbezonnen op de fiets stapt. Gravelen is daarmee het verleden, het heden, maar zeker ook de toekomst.

Het is allicht niet evident om zomaar een gravelfiets toe te voegen aan je collectie. Daarom wijken we uit naar Valkenburg, waar het Shimano Experience Center ons de kans biedt een prachtexemplaar uit het hoge segment te testen. We kiezen voor de zandkleurige Wilier Rave SLR, naar wat later blijkt een absolute topfiets. Met de Wilier eenmaal onder onze billen gaan we op zoek naar de Miljoenenlijn, een spoortraject dat zijn naam te danken heeft aan de torenhoge lasten die het een kleine eeuw geleden met zich meebracht. Vandaag de dag is het een toeristische attractie, waar een stoomtrein je op een luie manier kennis laat maken met het prachtige heuvellandschap.

En route
Vanuit het Shimano Experience Center doen we ons best om het Geulstadje zo snel mogelijk te verlaten, wat in de toeristische maanden overigens een utopie blijkt te zijn. Het vuur wordt je direct aan de schenen gelegd met een klim door het Schaelsbergerbos. Schaam je vooral niet als er voor een eerste keer voet aan de grond moet worden gezet. De klim is onregelmatig en de ondergrond zit vol met verrassingen, maar eenmaal boven ben je dit direct vergeten.

Je kijkt namelijk net als de Romeinen eeuwen geleden uit op het dal van de Goudsberg, waar de idyllische carréboerderij beneden je doet dagdromen van wonen in een niemandsland, want daar lijkt het in deze contreien op. De omgeving is hier al wonderschoon en dan ben je pas net onderweg. Nog idyllischer wordt het enkele honderden meters verderop, waar ‘de Kluis op de Sjaasberg’ het sprookjesachtige decor van extra elan voorziet.

Drama
Je maakt tijdens de beklimming van de Holleweg in Schin op Geul voor het eerst kennis met de Miljoenenlijn, waar je het traject over een onbewaakte overgang passeert. Op deze plaats vond in 1986 een onvoorstelbaar drama plaats toen een man met zijn rolstoel vast kwam te zitten op het spoor. De man, die niet kon praten en enkel kon communiceren middels een conducteursfluit en een seinbord, poogde een naderende stoptrein nog te waarschuwen en tot stoppen te manen. Helaas mocht dit niet baten, wat opa Flodder ook probeerde. Een kromgebogen seinbord vormt de stille getuige van het drama.

Via rustige gravelpaden, glooiende landwegen, herhalende flirts met dezelfde Miljoenenlijn én een trapje kruisen we op de Dikkebuiksweg het pad waar op 14 september 1944 Sergeant Robert S. Haws tijdens de bevrijding van Wijlre het leven liet. De wapperende Amerikaanse vlag laat je de plek zien waar werd gevochten voor de toekomst zoals jij en ik die nu kennen.

Oosterburen
We koersen verder richting het oosten van onze provincie over de Karstraat, die aan weerszijden vergezichten met zich meebrengt. Parkstad nadert, maar niet voordat je in Simpelveld het station passeert dat zich mag voorstellen als thuishaven van de Miljoenenlijn. Eenmaal in de periferie tussen Simpelveld en Kerkrade fiets je kilometerslang aan de letterlijke zijde van het spoor. Het pad is hobbelig en uitdagend, maar de beleving is fantastisch.

Het naderende Duitse gedeelte kenmerkt zich door lange wegen, verhard dan wel onverhard, die zeer recentelijk nog onderdeel waren van het parcours tijdens de UCI Gravel Fondo in en rondom Aachen. Hoewel weinig verheffend, is het echt wel even lekker bijkomen na de slopende sector langs het spoor. Het ‘verstand op 0’ wordt pas onderbroken door een passage aan de prachtige ruïnes van Haus Heyden, een voormalige waterburcht in (het Duitse gedeelte van) de Anstelvallei dat als een groene long in dit sterk verstedelijkte gedeelte van Zuid-Limburg ligt.

Heuvels
Terug op Limburgse bodem keren we niet langer terug naar de Miljoenenlijn, maar komt de focus vooral te liggen op het overbruggen van de nodige hoogtemeters. Die dienen zich namelijk in een rap tempo en veelal onaangekondigd aan. Een geruststelling is dat het nog altijd niet om snelheid draait, maar makkelijk is het allerminst. In Nijswiller opent de veelal verharde Biesweg het bal, gevolgd door een moordende passage vanuit Schweiberg richting het gelijknamige Schweibergerbosch. Vrij uniek is de passage over de golfbaan in Landsrade, waar de broekriem er even vanaf kan omdat je een lange afdaling in gaat. Pas op met overstekende golfers en rondvliegende ballen!

Vlakke meters worden richting het einde haast zeldzaam. Je gaat óf naar boven, óf naar beneden. Zo beklim je de Gulperberg eens via de onverharde zijde, vlieg je na de razendsnelle afdaling van diezelfde heuvel het dorp Gulpen in en verlaat je het zogenaamde ‘kloppende hart van het Heuvelland’ weer door middel van wellicht de mooiste klim van de dag, die over de Beversberg loopt. Helemaal bont wordt het met de afgrijselijke klim van de Doodeman, die weliswaar geasfalteerd tegen de heuvel aanleunt, maar de dubbele cijfers niet schuwt. Een regelrechte angstgegner. Het slotakkoord van deze mooie, maar toch wel pittige tocht is vergeven aan het schilderachtige Gerendal. Er mag nog één keer worden geklommen, maar dan keer je moe, maar voldaan, terug naar het Shimano Experience Center, waar een gastvrije ontvangst je ten deel valt!